CẢNH BÁO HÌNH THỨC LỪA ĐẢO BẰNG DEEPFAKE TRÊN FACEBOOK

HH

 Deepfake là gì?

Deepfake là từ ghép của hai từ “deep learning” (học sâu) và “fake” (giả). Deep learning là một phương pháp học máy cho phép máy tính học thông qua việc phân tích và suy luận từ các tập dữ liệu lớn. “Fake” có nghĩa là giả mạo hoặc làm giả.

Deepfake là một kỹ thuật kết hợp giữa các thuật toán học sâu và học máy. Mục đích của kỹ thuật này là tạo ra những video, hình ảnh hoặc âm thanh giả mạo. Những video, hình ảnh hoặc âm thanh giả mạo đó có khả năng đánh lừa con người, làm cho con người cảm nhận rằng: Nó rất chân thực.

Với sự hỗ trợ của công nghệ trí tuệ nhân tạo (tức là công nghệ AI), deepfake đã và đang bị lợi dụng bất chính, nó trở thành một vũ khí nguy hiểm trong tay những kẻ xấu.

Thời gian qua, tình trạng nạn nhân bị lừa đảo bằng deepfake có xu hướng ngày càng gia tăng trên khắp cả nước. Kẻ lừa đảo thường giả danh tài khoản Facebook, hack Facebook, giả danh một người nào đó trao đổi thông tin qua ứng dụng nhắn tin nhanh Messenger trên facebook. Các đối tượng lừa đảo bằng deepfake với thủ đoạn rất tinh vi, có thể rất khó nhận biết nếu không chủ động phòng, ngừa.

Nạn nhân có thể là bất cứ ai và ở bất cứ thời điểm nào. Trên facebook của nạn nhân, các đối tượng lừa đảo thực hiện cuộc gọi video call để giả làm người thân vay tiền, giả làm con cái đang du học nước ngoài gọi điện cho bố mẹ nhờ chuyển tiền đóng học phí hay có thể giả làm nhân vật nào đó khi kết bạn hẹn hò qua mạng để phục vụ cho các kịch bản chúng chuẩn bị sẵn. Một số trường hợp nguy hiểm hơn khi đối tượng lừa đảo đã giả làm quân nhân gọi video call lừa tiền thân nhân, lừa tiền đồng đội của họ; gây ra những hệ lụy rất khó lường. Không chỉ mất tiền oan, nhiều nạn nhân còn có thể rơi vào tình cảnh dở khóc, dở cười, bi lụy, khó khăn và đáng thương hơn thế.

Cách phòng, chống vô hiệu hóa tình trạng lừa đảo bằng deepfake

1. Trong bất cứ trường hợp nào cũng cần bình tĩnh, chủ động nhận diện rõ ràng người đang gọi video call, nhận diện người gửi bản ghi âm cho mình qua facebook (gồm cả qua ứng dụng Message trên facebook).

2. Tìm mọi cách để xác thực được độ chân thực của thông tin vừa nhận bằng nhiều cách khác nhau, như: gặp gỡ, nói chuyện trực tiếp; gián tiếp thông qua người thân, bạn bè; sử dụng số điện thoại để thực hiện cuộc gọi thoại.v.v… Tuyệt đối không chuyển tiền cho người yêu cầu mình chuyển khi chưa biết rõ về tình hình thực tế của người đó.

3. Khi phát hiện ra cuộc gọi sử dụng deepfake để lừa đảo, nên bình tĩnh tìm sự hỗ trợ của người có khả năng và cơ quan chức năng để phát giác và khống chế đối tượng (nếu có thể)

4. Tuyên truyền cho người thân, bạn bè và mọi người để ai cũng có thể nhận biết rõ về chiêu trò lừa đảo bằng deepfake.

5. Các cơ quan chức năng có nội dung, biện pháp để huy động toàn xã hội, trước hết là những người sử dụng mạng xã hội cùng tham gia phòng, chống vô hiệu hóa tình trạng lừa đảo bằng deepfake.

Chú ý: Công nghệ deepfake có thể bị lợi dụng cho mục đích xấu trên các ứng dụng mạng xã hội khác như Zalo, Youtube, Tiktok,…