ỨNG DỤNG BỊ LỢI DỤNG & ỨNG DỤNG CHO CUỘC SỐNG XANH

PHẦN MỀM DỰNG PHIM, MỘT TRONG NHỮNG CÔNG CỤ BỊ LỢI DỤNG TẠO THÔNG TIN SAI SỰ THẬT

Hoa Hùng

Cơn bão thông tin sai lệch trên Internet

Hiện nay, trước sự bùng nổ của công nghệ truyền thông, các thông tin sai lệch trên không gian mạng, nhất là trên mạng xã hội đã trở thành câu chuyện toàn cầu, không chỉ là với một quốc gia hoặc một vùng lãnh thổ nào. Thông tin sai lệch là thông tin phản ánh thực tế không khách quan, không đúng sự thật với nội dung theo ý muốn chủ quan của tổ chức, tập thể, cá nhân nào đó. Gần đây nhất, những thông tin sai lệch ấy gây bão trên Internet và trở thành vấn nạn của nhiều quốc gia. Nó được khái quát ngắn gọn bằng hai từ “tin giả”. Có rất nhiều cách thức được các đối tượng lợi dụng để tạo thông tin sai lệch hay tin giả, như sử dụng các trang Web, trang thông tin điện tử giả mạo, diễn đàn trên mạng Internet; sử dụng các ứng dụng (phần mềm) di động, ứng dụng trên máy tính; sử dụng các biện pháp tạo sự tương tác trên mạng xã hội; sử dụng các tài liệu giả mạo… Đáng nói, trên nền tảng Internet, có nhiều thông tin giả được truyền tải tới người dùng dưới dạng phim, ảnh, video, clip. Công cụ mà các đối tượng lợi dụng để tạo ra những thông tin giả ấy chính là những ứng dụng vô cùng hữu ích đối với con người như phần mềm dựng phim, phần mềm xử lý ảnh. Trong bài viết, tôi chỉ tập trung đề cập tới một trong những cách thức để các đối tượng tạo nên tin giả, đó chính là việc sử dụng kỹ thuật dựng phim cho mục đích biên tập, đăng tải các thông tin sai lệch trên Internet.

Phần mềm dựng phim và ưu điểm nổi bật của nó

Phần mềm dựng phim là phần mềm máy tính (có một số ít là phần mềm di động như phần mềm trên máy tính bảng, điện thoại…) được lập trình và phát triển với chức năng chính để cắt, ghép, chỉnh sửa và dựng phim hoặc làm video, clip phục vụ cho nhiều mục đích, nhu cầu khác nhau của con người. Nói đến phần mềm dựng phim người ta sẽ nghĩ ngay đến khả năng sáng tạo của con người trong việc tạo ra những sản phẩm phim ảnh đa dạng về hình thức, kiểu loại. Có rất nhiều phần mềm để dựng phim, từ phần mềm chuyên nghiệp đến phần mềm đơn giản được sử dụng trên máy tính, trên điện thoại, trên mạng Internet… như Adobe Premiere hay Windows Movie Maker… Chúng có thể đáp ứng được nhu cầu làm phim của người sử dụng ở nhiều trình độ khác nhau.

Trên Internet, phần mềm dựng phim vì những đặc tính ưu việt của mình nên đã được chúng ta sử dụng để tạo ra những thước phim, video, clip… phục vụ cho mục đích nhân sinh là chuyển tải thông tin như: tuyên truyền, cổ động, quảng bá, quảng cáo; giải trí… Nhưng cũng chính vì vậy, nó đã và đang bị lợi dụng và tận dụng triệt để nhằm phục vụ cho việc đăng tải các thông tin sai lệch trên Internet, nhất là trên mạng xã hội như Youtube, Facebook… Không khó để bắt gặp những thước phim, video, clip, những bản tin “vịt”, tin sai sự thật, xuyên tạc tình hình trên mạng xã hội.

Phần mềm dựng phim là một trong số những công cụ đắc lực cho các đối tượng tạo thông tin sai sự thật (tin giả)

Nhiều đối tượng, trong đó có những đối tượng xấu, những tổ chức, cá nhân có thâm thù với cách mạng Việt Nam, vì những mục đích, ý đồ xấu đã không từ một thủ đoạn hoặc bằng mọi cách để tạo thông tin sai sự thật (tin giả) và đăng tải trên Internet. Họ sử dụng phần mềm dựng phim như một trong số các công cụ chủ lực trong hoạt động này. Phần mềm dựng phim tạo nên thông tin giả bằng những hoạt cảnh, hình ảnh sống động trực quan, dễ bị lầm tưởng là sự phản ảnh thực tiễn chân thực. Hoạt cảnh, hình ảnh đó khi được đăng tải trên Internet sẽ truyền tải thông điệp nhanh đến với người dùng Internet và càng nhanh theo cấp số nhân khi nó được xuất hiện trên mạng xã hội. Bộ não của người dùng tiếp nhận, xử lý những nội dung thông tin giả tính theo giây. Thông tin bằng hoạt cảnh và hình ảnh đó kích thích trí tò mò và thu hút sự hứng thú với cái mới của mỗi người dùng, đồng thời gợi cảm xúc và dễ ghi nhớ. Do lầm tưởng về tính chân thực nên người dùng Internet dễ dàng tin theo, hành động và làm theo sự định hướng tư tưởng từ nội dung thông tin giả. Cùng với các dạng thông tin khác như: bài viết, hình ảnh, tin tức, bình luận, diễn đàn…, phim, video, clip có khả năng định hướng tư tưởng, hành động rất mạnh. Chính vì vậy người dùng Internet dễ dàng bị rơi vào cạm bẫy của các đối tượng. Đó chính là các thế lực chống đối, thù địch của đất nước; các đối tượng muốn lừa dụ, lợi dụng quần chúng, lợi dụng người khác; các đối tượng muốn thu lợi bất chính… trên không gian mạng.

Người dùng Internet làm gì để không trở thành nạn nhân của những thước phim, video, clip sai sự thật?

Không dễ dàng để nhận ra sự tác động của phần mềm dựng phim trong những khung hình. Thật - giả, trắng - đen lẫn lộn tạo ra một loại cạm bẫy có mức độ nguy hiểm khó lường đối với người dùng Internet, nhất là với người sử dụng mạng xã hội. Hãy tiếp cận thông tin một cách bình tĩnh, chọn lọc thông tin tích cực, hữu ích cho mình và xã hội để sử dụng; không vội vàng tương tác (like, share, comment…) với các thông tin khi chưa biết tác giả của nó đăng tải vì mục đích gì, việc tương tác của mình có gây hại gì cho xã hội, cho người tốt?... Bạn hãy yên tâm vì đó là việc hữu ích mình có thể làm được cho xã hội, góp phần làm trong sạch các thông tin xung quanh ta, nhất là môi trường thông tin mạng; đồng thời bảo đảm an toàn cho chính mình. Hành vi của tác giả những thông tin sai sự thật ấy không nằm ngoài sự điều chỉnh của Luật An ninh mạng.

Chúng ta hãy cùng làm cho các phần mềm dựng phim thực sự hữu ích với xã hội, với mọi người, mọi nhà!